Τα παιδιά που καίνε κάλπες

του Πασχου Μανδραβελη*

Αλήθεια! Προς τι τόσος σπαραγμός για τις κατεστραμμένες κάλπες και τις ακυρωμένες πρυτανικές εκλογές; Πότε έπαψε να ισχύει στην Ελλάδα το δόγμα ότι «νόμος είναι το δίκιο κάθε διαμαρτυρόμενου» - ή έστω ό,τι αυτός θεωρεί δίκιο; Δηλαδή, τι έπρεπε να περιμένουμε από μια γενιά που τη γαλουχήσαμε στην ανομία και με επαναστατική γυμναστική; Να προτιμήσει τον νόμο του δικαίου ή το δίκαιο της (αυτοπροσδιοριζόμενης κάθε φορά) επανάστασης;
Ζούμε σε μια χώρα που μόλις πριν από λίγα χρόνια συζητούσε (στα σοβαρά και δημόσια) ότι το δίκαιο μπορεί να έχει αποχρώσεις. Επιχειρηματολογούσαν πολλοί ότι η δολοφονία για χάρη της «επανάστασης» πρέπει να αντιμετωπίζεται διαφορετικά από τη δολοφονία για τα μάτια μιας γυναίκας. Σε αυτήν την ίδια κοινωνία αναρωτιόμαστε ακόμη αν το «δίκιο» των ολίγων πρέπει να ακυρώνει την ελεύθερη διακίνηση των πολλών. Αν η καταστροφή περιουσίας με γκράφιτι και αφίσες νομιμοποιείται από τις διατάξεις που προστατεύουν την ελευθερία του λόγου. Αν η διαμαρτυρία αγιάζει τα αποτελέσματα. Αν κάποιος μπορεί να μπουκάρει με πανό στο Κοινοβούλιο και όταν συλληφθεί να κραυγάζει ότι «ποινικοποιείται η διαμαρτυρία». Αν τα ατομικά δικαιώματα είναι έννοια σταθμιζόμενη, για χάρη ευρύτερων κοινωνικών σκοπών.
Παράγινε ρευστή η έννοια του δικαίου σ’ αυτή τη χώρα. Οχι μόνο έργω, αλλά και λόγω. Δεν εννοούμε, δηλαδή, μόνο τη διάχυτη ανομία στην πολιτική, στην οικονομία, ακόμη και στην καθημερινότητα. Δεν αναφερόμαστε μόνο στα σκάνδαλα που έφυγαν αδιάβαστα και παρ’ όλο που μπήκαν στο αρχείο παράγουν (αρνητικό) ήθος. Ενα επιπλέον πρόβλημα είναι ότι πολλάκις θεωρητικοποιήσαμε την ανάγκη της ανομίας. Ας μην ξεχνάμε ότι πριν από μόλις λίγα χρόνια σ’ αυτήν εδώ τη χώρα ένας αρχιεπίσκοπος ζητούσε από την πολιτεία «να αφήσει τους νόμους να κοιμηθούν» και ο πρωθυπουργός της -έστω ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης- προσυπέγραφε το αίτημα. Μην πάμε παραπίσω, όταν ένας άλλος πρωθυπουργός διακήρυσσε ότι δεν πρέπει να υπάρχει «κανένας θεσμός», παρά «μόνο ο λαός».
Τα παιδιά που καίνε κάλπες γαλουχήθηκαν με το αίτημα της ανομίας. Το διακονούν πιστεύοντας πως υπηρετούν υψηλότερους σκοπούς. Εμαθαν ότι οι «δυναμικές ενέργειες» είναι αντίσταση και ότι η βία είναι μαμή της Ιστορίας. Αποφάσισαν, λοιπόν, να βάλουν ένα χεράκι στη γέννα. Εστω χτίζοντας πρυτάνεις στα γραφεία τους ή καίγοντας τις κάλπες. Ευτυχώς, είναι ελάχιστοι οι ακόμη πιο βιαστικοί μαιευτήρες που εκτρέπονται σε πιο «δυναμικές μορφές πάλης».
Δυστυχώς δεν τους είπαμε ότι η ανομία είναι η χειρότερη ταξική πολιτική. Δεν τους εξηγήσαμε ότι σε καθεστώς γενικευμένης κλεπτοκρατίας οι ισχυροί πάντα θα κλέβουν περισσότερο. Δεν διευκρινίσαμε ότι οι θεσμοί του νόμου φτιάχτηκαν για να προστατεύουν τους αδύναμους και ότι οι ισχυροί δεν τους χρειάζονται διότι επιβάλλουν τον νόμο της ισχύος.
Τα παιδιά που καίνε τις κάλπες είναι παιδιά μας. Εμείς τους δώσαμε τον δαυλό. Ετσι τα μάθαμε κι έτσι πορεύονται. Προς τι η έκπληξη λοιπόν για τις κάλπες που βρίσκονται στους σκουπιδοτενεκέδες;

Το κείμενο δημοσιεύτηκε την Κυριακή 25 Μαΐου 2008 στην Καθημερινή της Κυριακής