Τα παιδιά που καίνε κάλπες

του Πασχου Μανδραβελη*

Αλήθεια! Προς τι τόσος σπαραγμός για τις κατεστραμμένες κάλπες και τις ακυρωμένες πρυτανικές εκλογές; Πότε έπαψε να ισχύει στην Ελλάδα το δόγμα ότι «νόμος είναι το δίκιο κάθε διαμαρτυρόμενου» - ή έστω ό,τι αυτός θεωρεί δίκιο; Δηλαδή, τι έπρεπε να περιμένουμε από μια γενιά που τη γαλουχήσαμε στην ανομία και με επαναστατική γυμναστική; Να προτιμήσει τον νόμο του δικαίου ή το δίκαιο της (αυτοπροσδιοριζόμενης κάθε φορά) επανάστασης;
Ζούμε σε μια χώρα που μόλις πριν από λίγα χρόνια συζητούσε (στα σοβαρά και δημόσια) ότι το δίκαιο μπορεί να έχει αποχρώσεις. Επιχειρηματολογούσαν πολλοί ότι η δολοφονία για χάρη της «επανάστασης» πρέπει να αντιμετωπίζεται διαφορετικά από τη δολοφονία για τα μάτια μιας γυναίκας. Σε αυτήν την ίδια κοινωνία αναρωτιόμαστε ακόμη αν το «δίκιο» των ολίγων πρέπει να ακυρώνει την ελεύθερη διακίνηση των πολλών. Αν η καταστροφή περιουσίας με γκράφιτι και αφίσες νομιμοποιείται από τις διατάξεις που προστατεύουν την ελευθερία του λόγου. Αν η διαμαρτυρία αγιάζει τα αποτελέσματα. Αν κάποιος μπορεί να μπουκάρει με πανό στο Κοινοβούλιο και όταν συλληφθεί να κραυγάζει ότι «ποινικοποιείται η διαμαρτυρία». Αν τα ατομικά δικαιώματα είναι έννοια σταθμιζόμενη, για χάρη ευρύτερων κοινωνικών σκοπών.
Παράγινε ρευστή η έννοια του δικαίου σ’ αυτή τη χώρα. Οχι μόνο έργω, αλλά και λόγω. Δεν εννοούμε, δηλαδή, μόνο τη διάχυτη ανομία στην πολιτική, στην οικονομία, ακόμη και στην καθημερινότητα. Δεν αναφερόμαστε μόνο στα σκάνδαλα που έφυγαν αδιάβαστα και παρ’ όλο που μπήκαν στο αρχείο παράγουν (αρνητικό) ήθος. Ενα επιπλέον πρόβλημα είναι ότι πολλάκις θεωρητικοποιήσαμε την ανάγκη της ανομίας. Ας μην ξεχνάμε ότι πριν από μόλις λίγα χρόνια σ’ αυτήν εδώ τη χώρα ένας αρχιεπίσκοπος ζητούσε από την πολιτεία «να αφήσει τους νόμους να κοιμηθούν» και ο πρωθυπουργός της -έστω ως αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης- προσυπέγραφε το αίτημα. Μην πάμε παραπίσω, όταν ένας άλλος πρωθυπουργός διακήρυσσε ότι δεν πρέπει να υπάρχει «κανένας θεσμός», παρά «μόνο ο λαός».
Τα παιδιά που καίνε κάλπες γαλουχήθηκαν με το αίτημα της ανομίας. Το διακονούν πιστεύοντας πως υπηρετούν υψηλότερους σκοπούς. Εμαθαν ότι οι «δυναμικές ενέργειες» είναι αντίσταση και ότι η βία είναι μαμή της Ιστορίας. Αποφάσισαν, λοιπόν, να βάλουν ένα χεράκι στη γέννα. Εστω χτίζοντας πρυτάνεις στα γραφεία τους ή καίγοντας τις κάλπες. Ευτυχώς, είναι ελάχιστοι οι ακόμη πιο βιαστικοί μαιευτήρες που εκτρέπονται σε πιο «δυναμικές μορφές πάλης».
Δυστυχώς δεν τους είπαμε ότι η ανομία είναι η χειρότερη ταξική πολιτική. Δεν τους εξηγήσαμε ότι σε καθεστώς γενικευμένης κλεπτοκρατίας οι ισχυροί πάντα θα κλέβουν περισσότερο. Δεν διευκρινίσαμε ότι οι θεσμοί του νόμου φτιάχτηκαν για να προστατεύουν τους αδύναμους και ότι οι ισχυροί δεν τους χρειάζονται διότι επιβάλλουν τον νόμο της ισχύος.
Τα παιδιά που καίνε τις κάλπες είναι παιδιά μας. Εμείς τους δώσαμε τον δαυλό. Ετσι τα μάθαμε κι έτσι πορεύονται. Προς τι η έκπληξη λοιπόν για τις κάλπες που βρίσκονται στους σκουπιδοτενεκέδες;

Το κείμενο δημοσιεύτηκε την Κυριακή 25 Μαΐου 2008 στην Καθημερινή της Κυριακής

«Τι Ανω, τι Νέα, το ίδιο είναι»

του Xρήστου Γιανναρά*

Αν αντέχουμε να δούμε την πραγματικότητα κατά πρόσωπο –να μην χρυσώνουμε για μας τους ίδιους το χάπι– θα παραδεχθούμε ότι το σκοπιανό «πρόβλημα» τέλειωσε με κατά κράτος ήττα του ελλαδικού μας κουκλοθέατρου: Τα Σκόπια «κλείδωσαν» το όνομα «Μακεδονία» (πέτυχαν να το εξασφαλίσουν οριστικά) με τη σύμφωνη γνώμη των «κομμάτων εξουσίας» στην Ελλάδα. Παζαρεύουν τώρα, τάχα με περισσή δυσαρέσκεια, έναν διακοσμητικό της ελληνικής πανωλεθρίας επιθετικό προσδιορισμό.
Οι ελλαδικές συντεχνίες εξουσίας επιδιώκουν, υποτίθεται, να είναι γεωγραφικός αυτός ο επιθετικός προσδιορισμός. Μοιάζει να μας λογαριάζουν τους πολίτες διανοητικά καθυστερημένους, ανίκανους να αντιληφθούμε ότι η προσθήκη γεωγραφικού προσδιορισμού, όταν παραμένει άθικτη στο Σύνταγμα των γειτόνων η εθνοφυλετική μονοπώληση της ονομασίας «Μακεδονία» (και ο συνακόλουθος αλυτρωτισμός), δεν μπορεί να είναι κάτι περισσότερο από στάχτη στα μάτια.
Αλλά οι υψαύχενες Σλάβοι των Σκοπίων αρνούνται και τον γεωγραφικό προσδιορισμό. Διαπραγματεύονται από θέσεως ισχύος: Εχουν οριστικά κατακτήσει το μείζον, το όνομα «Μακεδονία» και η διπλωματική τους περηφάνια, απόλυτα δικαιολογημένη, ενοχλείται να παραχωρήσει παρηγορητικό κουτόχορτο στους ψηφοφόρους της ελλαδικής κυρίας τής υπουργούσης («κρίμασιν οις πάντες οίδασι») τα διεθνή. Εσπευσε να βεβαιώσει τους ψηφοφόρους της η κυρία υπουργός ότι και ο προσδιορισμός «Νέα» Μακεδονία γεωγραφικός είναι, ας μοιάζει χρονικός - ιστορικός. Οι δε προσωπικοί της εγκάθετοι στα κρατικά τηλεοπτικά κανάλια αναμηρυκάζουν τη διαβεβαίωση σαν σταθερή επωδό: «Τι Ανω, τι Νέα Μακεδονία, το ίδιο είναι»!
Το δημοψήφισμα αποκλείστηκε εγκαίρως, οι συντεχνίες εξουσίας (και η Νέα Τάξη πραγμάτων) θέλουν τον λαό φιμωμένο για όλα τα καίρια προβλήματα του βίου του και του ιστορικού του μέλλοντος. Αποφασίζουν και διατάσσουν οι αποδεδειγμένα ανίκανοι να διαχειριστούν έστω και την αποκομιδή των σκουπιδιών στις πόλεις, η πιο ανυπόληπτη επαγγελματική κάστα της ελλαδικής κοινωνίας. Αυτοί διαπραγματεύονται αν θα επιβιώσει ιστορικά ο Ελληνισμός στη Μακεδονία, στην Κύπρο, στη Βόρεια Ηπειρο, στη Θράκη, στο Αιγαιακό Αρχιπέλαγος. Και η τρομακτική αυτή ιστορική ευθύνη δεν τους απασχολεί, το μόνο που τους κόφτει, φανερά και αδιάντροπα, είναι η επανεκλογή τους, το μεθοδικό μαγείρεμα της εκλογικής τους επιτυχίας.
Δεν ενδιαφέρει τους επαγγελματίες της εξουσίας αν η Θεσσαλονίκη αναδειχθεί από το ΝΑΤΟ σε Πρίστινα ενός «μακεδονικού» Κοσόβου. Δεν τους ενδιαφέρει αν το ελλαδικό κρατίδιο που εξουσιάζουν διαχειρίζεται, πριν από όλα, μια πανανθρώπινης σημασίας παρακαταθήκη πολιτισμού και τριτευόντως ή καθόλου μιαν εθνοφυλετική οντότητα. Εχουν προγραμματικά εξαρθρώσει κάθε δυνατότητα αποτελεσματικού κοινωνικού ελέγχου της εξουσίας. Επιτρέπουν και ενθαρρύνουν ακίνδυνες για την εξουσία εκτονώσεις αφελών, π.χ. διαδηλώσεις, πορείες, συλλαλητήρια. Τέτοιες εκτονώσεις είναι κομματικά οργανωμένες, επομένως ελεγχόμενες ασφυκτικά από την εξουσία: Πηγαίνει μπροστά η ντουντούκα, διαλαλεί τα προκάτ συνθήματα, και η αγέλη που ακολουθεί απλώς αναμηρυκάζει. Ολα αρχίζουν και τελειώνουν σε οικονομικές διεκδικήσεις. Εγγυημένο τέλμα.
Εχουν εξαρθρωθεί, με εκπλήσσουσα μεθοδικότητα και κοινή συναίνεση όλων των συντεχνιών εξουσίας, οι κυρίως δυνατότητες κοινωνικού ελέγχου της επαγγελματικής πολιτικής, δυνατότητες αποτελεσματικών αντιρρήσεων, καταγγελιών, διαμαρτυρίας. Ελάχιστο παράδειγμα: Αν κριτικές θέσεις, όπως αυτής εδώ της επιφυλλίδας, δημοσιεύονταν στη δεκαετία του 1960 με την υπογραφή ενός από τους γνωστούς τότε λόγιους επιφυλλιδογράφους, Θεοτοκά, Παπανούτσου, Τερζάκη, Χουρμούζιου, θα ήταν μάλλον το κυρίαρχο γεγονός της επικαιρότητας, όχι χωρίς καίριες πολιτικές επιπτώσεις. Σήμερα δεν υπάρχουν ονόματα λογίων («διανοουμένων» λέμε πια ανελληνίστως) που να μην έχουν μεθοδικά γυμνωθεί από κάθε κύρος ικανό να επηρεάσει την ελλαδική κοινωνία. Δεν υπάρχουν ακομμάτιστα πρόσωπα, με καθολική καταξίωση της ανιδιοτέλειας και ευθυκρισίας τους, για να καταγγείλουν αποτελεσματικά την ανεπάρκεια, την ιδιοτέλεια, την εγκληματική υπονόμευση της ιστορικής συνέχειας του Ελληνισμού από σπιθαμιαίους, τάχα και πολιτικούς.
Η απαξίωση και εξουδετέρωση των αδέσμευτων στην κρίση τους, οξυδερκών, εύτολμων στοχαστών μοιάζει να κατορθώθηκε με δύο τρόπους: Με την πολύ ευρύτερη καίρια λοβοτομή που επιχειρήθηκε στην ελλαδική κοινωνία, όταν καταργήθηκε θεσμικά κάθε αξιοκρατία, κάθε αξιολογική αποτίμηση, κάθε έλεγχος πειθαρχικός και ποιοτικός σε όλες τις πτυχές της κρατικής λειτουργίας και του κοινωνικού βίου. Με πολιτική πρωτοβουλία τού «Πασόκ», εκτελεστική εφαρμογή από τον «Συνασπισμό» και σιωπηρή συναίνεση της «Νέας Δημοκρατίας». Επιβλήθηκε σαν «δημοκρατία» η ισοπεδωτική εξομοίωση της γνώμης όλων. Επαψαν να υπάρχουν αριστείς, ειδήμονες, δοκιμασμένοι νόες. Κανένας πια Θεοτοκάς ή Παπανούτσος δεν μπορεί να είναι ανεκτός για να ασκήσει επιρροή στην ελλαδική κοινωνία, να καταγγείλει αυθαιρεσίες της εξουσίας. Μοναδική αυθεντία ο κομματικός λόγος και κυρίως η τηλεοπτική εκφορά του.
Δεύτερος τρόπος απαξίωσης των φυσικών εκφραστών κριτικής (κοινωνικής) της εξουσίας φαίνεται να είναι το αντάλλαγμα που εισέπραξε η φερόμενη ως Αριστερά για τη λεηλασία των συνθημάτων και των ψηφοφόρων της από το Πασόκ. Της παραδόθηκε, αντιστάσεως μη ούσης, η κυρίως εξουσία, η απόλυτη ιδεολογική κυριαρχία στην ελλαδική κοινωνία. Οι κυβερνήσεις έρχονται και παρέρχονται, παπανδρεϊκές, μητσοτακικές, σημιτικές, μικροκαραμανλικές, ο ιδεολογικός εξουσιασμός της κοινωνίας από την καριερίστικη «Αριστερά» παραμένει ολοκληρωτικός και αυτονόητος. Δεν υπάρχει λόγιος, καλλιτέχνης, προσωπικότητα έκτακτης προσφοράς, που θα αναγνωριστεί δημόσια και θα προβληθεί, αν δεν έχει θητεύσει σε «αριστερό» κομματικό στρατωνισμό. Οι αναφορές του Τύπου, η τηλεοπτική προβολή, οι θεσμικές διακρίσεις, τα βραβεία, οι τιμητικές ευθύνες, ο λιβανωτός των εξυμνήσεων προσφέρονται αποκλειστικά και μόνο σε πατενταρισμένους «αριστερούς».
Και οι «διακεκριμένοι» πολυδιαφημιζόμενοι εκλεκτοί της καριερίστικης «Αριστεράς» δεν θα αντιταχθούν ποτέ στην αποδόμηση του πατριωτισμού των Ελλήνων, αντίθετα: πάντοτε πλειοδοτούν. Γλώσσα, εδαφική ακεραιότητα, ιστορική συνείδηση, πολιτιστική ετερότητα, τα λογαριάζει η καριερίστικη «Αριστερά» (το αποδείχνει με κάθε ευκαιρία) αντιδραστικές προκαταλήψεις, που εμποδίζουν τον θρίαμβο του Ιστορικού Υλισμού.
Ετσι, οι σπιθαμιαίοι τυχάρπαστοι, υπουργούντες εναλλακτικά τα διεθνή και διαχειριζόμενοι την ιστορική επιβίωση του Ελληνισμού στη Μακεδονία, στην Κύπρο, στη Βόρεια Ηπειρο, στη Θράκη, στο Αιγαιακό Αρχιπέλαγος, μπορούν να είναι ήσυχοι. Κανένας λόγιος με λόγο κοινωνικά αποτελεσματικό δεν θα ενοχλήσει τον ιδιοτελή ενδοτισμό τους. Πειθαρχώντας στην ιδεολογική κυριαρχία της «Αριστεράς» και εξασφαλίζοντας εγκαθέτους στην τηλεόραση, μπορούν άνετα να γράψουν Ιστορία.
Ιστορία έγραψε και ο Ηρόστρατος. Γιατί όχι;

Το κείμενο δημοσιεύτηκε την Κυριακή 4 Μαΐου 2008 στην Καθημερινή της Κυριακής

Μπλοκαρισμένα πανεπιστήμια

του Γιωργου Παγουλατου*

Ξέρω πολλούς που το ενδιαφέρον τους για το ελληνικό πανεπιστήμιο θυμίζει τη συγκαταβατική περιέργεια ενός πολιτισμένου ανθρώπου για τα ήθη της φυλής των Γιανομάμι. Συνήθως έχουν ένα κοινό: τα παιδιά τους θα σπουδάσουν στο εξωτερικό.
Ξέρω όμως πολύ περισσότερους που παρακολουθούν τα ελληνικά ΑΕΙ με αγωνία. Είναι κυρίως αυτοί για τους οποίους το διεθνές μπακαλορεά είναι πολύ ακριβό και οι σπουδές στο εξωτερικό απρόσιτες. Αν το ελληνικό πανεπιστήμιο υστερεί στις διεθνείς κατατάξεις, προοιωνίζεται κάτι για τις ευκαιρίες που θα έχουν τα παιδιά τους στην αυριανή διεθνοποιημένη κοινωνία. Αποτελούν την πλειονότητα και είναι οι μεγάλοι ριγμένοι. Οπου το δημόσιο πανεπιστήμιο αποτυγχάνει, αποτυγχάνει για λογαριασμό τους.
Τα πράγματα δεν είναι μαύρο-άσπρο. Ποτέ ελληνικά ΑΕΙ δεν στελεχώνονταν με τόσους πολλούς διεθνώς αξιόλογους πανεπιστημιακούς. Ποτέ οι υλικές υποδομές δεν ήταν καλύτερες, παρά την υποχρηματοδότηση: την τελευταία δεκαετία αμφιθέατρα, βιβλιοθήκες, εργαστήρια σύγχρονης τεχνολογίας έχουν μειώσει την απόσταση από τις πανεπιστημιακές μητροπόλεις. Πολλά βέβαια μένουν να γίνουν. Κάποια –προσοχή!– κινδυνεύουν να χαθούν. Οπως η κοινοτική χρηματοδότηση των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών, που επιτρέπουν ηλεκτρονική πρόσβαση όλων των ΑΕΙ και ΤΕΙ της χώρας σε 13.500 διεθνή επιστημονικά περιοδικά (έργο αφοσιωμένων πανεπιστημιακών όπως ο Βασίλης Παπάζογλου). Το υπουργείο Παιδείας δεν τη συμπεριέλαβε στην Αναπτυξιακή Στρατηγική 2007-13. Χωρίς κοινοτική χρηματοδότηση οι βιβλιοθήκες κινδυνεύουν να συρρικνωθούν στην προ του 1996 κατάσταση και οι υποχρεώσεις μας προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ερευνας να μείνουν στον αέρα.
Τι φταίει; Παρά τις πρόσφατες ως επί το πλείστον θετικές αλλαγές, τα πανεπιστήμια παραμένουν δέσμια ενός αναχρονιστικού θεσμικού πλαισίου, που αποτυπώνει ακόμα τον κρατικό κορπορατισμό της πρώτης μεταπολιτευτικής περιόδου. Προτεραιότητα τότε είχε ο «εκδημοκρατισμός». Και ο νόμος-πλαίσιο 1268/82 ανταποκρίθηκε στην προτεραιότητα αυτή. Η αυταρχική έδρα καταργήθηκε, οι πανεπιστημιακοί βοηθοί έγιναν μέλη ΔΕΠ, η φοιτητική συμμετοχή θεσμοθετήθηκε σε πολύ υψηλά ποσοστά, επιβραβεύοντας τους αγώνες του φοιτητικού κινήματος. Το ακαδημαϊκό άσυλο κατοχυρώθηκε με σιδηρές διατάξεις – ήταν νωπές οι μνήμες μιας περιόδου που ασφαλίτες και παρακρατικοί τρομοκρατούσαν φοιτητές και καθηγητές αριστερών πεποιθήσεων.
Γερνώντας όμως οι θεσμικές διευθετήσεις προσβάλλονται από τον νόμο των αθέλητων συνεπειών. Επιλύουν μεν τα προβλήματα για τα οποία θεσπίστηκαν, δημιουργούν όμως άλλα, παρενέργειες που δεν προέβλεψαν ή δεν επιδίωξαν. Η ακαδημαϊκή ελευθερία είναι προ πολλού κεκτημένη – όχι όμως εάν οι απόψεις ενοχλούν τις ακραίες μειοψηφίες που νέμονται το πανεπιστήμιο. Η φοιτητική συμμετοχή είναι δεδομένη – αλλά ομάδες εκπροσώπων μπορούν να διαλύουν συγκλήτους, συνελεύσεις και εκλογές. Η σύνοδος πρυτάνεων συνεδριάζει σε ξενοδοχεία, εκτός πανεπιστημίου, για να προστατευτεί από το άσυλο! Στο όνομα του ασύλου, η δημόσια περιουσία καταστρέφεται ξανά και ξανά. Πώς συμβιβάζεται η δημοκρατία με την ανομία και την αυθαιρεσία;
Οταν ο εκδημοκρατισμός ολοκληρώθηκε και η σκόνη έκατσε, έγιναν ορατές οι μακροχρόνιες παρενέργειες: μετριοκρατία, ισοπεδωτική ομοιομορφία, κρατική γραφειοκρατία, κομματοκρατία, βία των μειοψηφιών. Ενα πανεπιστήμιο μπλοκαρισμένο, στις χειρότερες στιγμές του να θυμίζει τη μελαγχολική φράση του Ευγένιου Ο’ Νιλ: «δεν υπάρχει εδώ παρόν ή μέλλον: μόνο το παρελθόν επαναλαμβάνεται ξανά και ξανά...».
Θεσμοί παρωχημένοι παράγουν αγκυλώσεις και δυσλειτουργίες. Εξελίσσονται σε ιερές αγελάδες που μπερδεύονται στα πόδια μας χωρίς κανείς να τολμά να τις αγγίξει. Εκτρέφουν προσοδοθηρικά συμφέροντα που υπερασπίζονται με κάθε τρόπο τη διαιώνισή τους. Το θεσμικό πλαίσιο των ΑΕΙ παρέχει στα κόμματα εξουσίας υπέρμετρες δυνατότητες πολιτικών παρεμβάσεων: από πελατειακή σπορά νέων πανεπιστημιακών τμημάτων μέχρι εκλογές πρυτανικών αρχών. Φοιτητικές παρατάξεις ελέγχουν πανεπιστήμια. Ομάδες καθηγητών λειτουργούν προστατευμένες από εξωτερική ακαδημαϊκή αξιολόγηση. Τυπολάτρες κρατικοί γραφειοκράτες συνθλίβουν υπεύθυνους πανεπιστημιακούς διότι τόλμησαν να ασκήσουν αποτελεσματική αυτοδιοίκηση, όπως θα έκανε κάθε σοβαρό ΑΕΙ στον κόσμο. (Ρωτήστε για τη συνεχιζόμενη περιπέτεια των καθηγητών της επιτροπής ερευνών του διακεκριμένου Πανεπιστημίου Κρήτης...).
Στο μπλοκαρισμένο αυτό σκηνικό η σημαντικότερη ώθηση έρχεται από την Ευρώπη. Προτεραιότητα του 1974-82 ήταν ο εκδημοκρατισμός. Προτεραιότητα σήμερα παραμένουν ο εξευρωπαϊσμός, η διεθνοποίηση, η ποιότητα της εκπαίδευσης σε μια ανταγωνιστική κοινωνία γνώσης. Η Ευρωπαϊκή Ενωση μιλά ήδη για την «πέμπτη ελευθερία»: μετά την ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων, αγαθών, υπηρεσιών και κεφαλαίων, η ελεύθερη μετακίνηση της γνώσης, των φοιτητών, των ερευνητών. Ανοιχτοί ορίζοντες, διεθνής άμιλλα. Για να τρέξει το δημόσιο πανεπιστήμιο θέλει πραγματική αυτονομία, αξιολόγηση και πολυτυπία. Θεσμική πολλαπλότητα και πολυμορφία. Διαφορετικούς τύπους σχολών, διαφορετικούς κανόνες λειτουργίας όπου χρειάζεται. Ισχυρές πανεπιστημιακές διοικήσεις, με διαχειριστική ευελιξία και δημόσια λογοδοσία.
Περισσότερο από ποτέ, ο δρόμος για ένα δημόσιο πανεπιστήμιο ανοιχτών ευκαιριών και κοινωνικής συνοχής περνά από την επιδίωξη της ποιότητας και της αριστείας. Και αυτή η ατζέντα μεταρρύθμισης παραμένει ανοιχτή.

* Ο κ. Γ. Παγουλάτος είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Η αμερικανική πολιτική στα Βαλκάνια

του Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου*

Η εμπλοκή των Αμερικανών στα Βαλκάνια, και επί του προκειμένου στο Κοσσυφοπέδιο και στα Σκόπια αποτελεί τμήμα μιας ευρύτερης γεωπολιτικής στρατηγικής που στοχεύει στον έλεγχο της Ευρασίας. Ο έλεγχος της ευρασιατικής μάζας, αποτελεί πάγιο γεωπολιτικό στόχο των ΗΠΑ για την επίτευξη του οποίου ενεπλάκησαν σε δύο παγκόσμιους πολέμους και σε έναν πεντηκονταετή Ψυχρό Πόλεμο.
Μετά τον ψυχρό Πόλεμο οι ΗΠΑ προσπαθούν να ελέγξουν την Ευρασία με την εδραίωση της παρουσίας τους και την αποτροπή της ανάδυσης κάποιας ανταγωνιστικής δύναμης (Γερμανία, Ενωμένη Ευρώπη, Ρωσία), η οποία θα ηγεμόνευε στη στρατηγικής σημασίας περιοχή. Η αμερικανική στρατηγική εκδιπλώνεται σε τρία περιφερειακά υποσυστήματα της Ευρασίας (Ανατολική Ευρώπη – Βαλκάνια – Κεντρική Ασία), στα οποία οι ΗΠΑ έσπευσαν να πληρώσουν το γεωπολιτικό κενό που δημιουργήθηκε από την αποχώρηση της Σοβιετικής Ένωσης. Η χαρτογραφική απεικόνιση της αμερικανικής παρουσίας στις τρεις αυτές περιφέρειες, προδίδει την de facto μετεξέλιξη του δόγματος της ανάσχεσης σε δόγμα «λανθάνουσας περικύκλωσης» της Ρωσίας, αλλά και τον περιορισμό της αυτονόμησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω της διατήρησης της αμυντικής εξάρτησης της Ευρώπης από την Ατλαντική Συμμαχία.
Στην Ευρώπη, η γιουγκοσλαβική κρίση και η αδυναμία των Ευρωπαίων να επιλύσουν την κρίση αυτή προσέφερε το ανέλπιστο πρόσχημα στους Αμερικανούς για να δικαιολογήσουν την ανανέωση της παρουσίας τους στην Ευρώπη μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και να διευρύνουν, τελικώς, αντί να διαλύσουν το ΝΑΤΟ, το οποίο με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης είχε εκπληρώσει τους σκοπούς για τους οποίους ιδρύθηκε.
Στην Κεντρική Ασία, μια σημαντική συνέπεια της κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης ήταν η αποδέσμευση σημαντικών πηγών ενέργειας από τον κυριαρχικό έλεγχο της Μόσχας. Ο έλεγχος των πηγών αυτών ενέργειας καθώς και των οδών που θα μεταφέρουν τους ενεργειακούς πόρους (κυρίως το πετρέλαιο) στη Δύση έχει πυροδοτήσει ένα νέο ανταγωνισμό ανάμεσα στη Δύση και τη Ρωσία.
Στα Βαλκάνια, η αμερικανική παρουσία καλύπτει ένα χώρο που παραδοσιακά ανήκε στη σφαίρα επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά και επιμέρους στόχους. Πρώτον, ανακόπτεται η γερμανική κάθοδος στα Βαλκάνια, η οποία είχε διαφανεί ως γεωπολιτικός στόχος της Γερμανίας με τον ρόλο της στην απόσχιση της Κροατίας και της Σλοβενίας από τη Γιουγκοσλαβία και την περαιτέρω επιρροή της στις χώρες αυτές. Ο δεύτερος επιμέρους στόχος αφορά στον έλεγχο των Βαλκανίων ως εναλλακτικής ενεργειακής πύλης της Δύσης.
Η εν γένει συμπεριφορά των ΗΠΑ στα Βαλκάνια σηματοδοτεί μια ουσιαστική αλλαγή στην άσκηση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Στο παρελθόν, η αμερικανική εξωτερική πολιτική διαμορφωνόταν με βάση την αρχή της θεωρίας του ρεαλισμού περί μη επέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις κυρίαρχων κρατών. Οι Αμερικανοί διέβησαν αυτό το Ρουβικώνα και, πλέον, με το πρόσχημα της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των εθνοτικών ομάδων επεμβαίνουν στα εσωτερικά των κρατών.
Η εξέλιξη αυτή είναι άκρως αποσταθεροποιητική, καθώς δίνει το κίνητρο σε εθνοτικές μειονότητες να ακολουθούν αδιάλλακτη και μαξιμαλιστική στρατηγική, προκειμένου να προκαλέσουν την επέμβαση της Δύσης για να επιτύχουν αποσχιστικούς στόχους.
Μια τέτοια πρακτική θα αποσταθεροποιήσει το διεθνές σύστημα, ενώ στα Βαλκάνια θα οδηγήσει στη δημιουργία «εθνικώς καθαρών» μικρών κρατών, τα οποία θα είναι πλήρως εξαρτημένα στο αμερικανικό άρμα, καθώς αλλιώς δεν θα μπορούν να επιβιώσουν (Αλβανία, Σκόπια, Κόσοβο). Μια άλλη αποσταθεροποιητική συνέπεια της αμερικανικής πολιτικής είναι η ανάδειξη του ΝΑΤΟ ως του κυρίαρχου εργαλείου επιβολής των αμερικανικών στόχων και η περαιτέρω περιθωριοποίηση του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών καθώς και η περιθωριοποίηση της αδύναμης πολιτικά Ευρωπαϊκής Ένωσης στο διεθνοπολιτικό επίπεδο, και ιδιαίτερα σε εξελίξεις που διαδραματίζονται στο άμεσο γεωπολιτικό της περιβάλλον.

*Ο κ. Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος Κωνσταντίνος Καραμανλής.

Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε την Πέμπτη 6 Μαρτίου 2008 στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

H Δεύτερη Προειδοποίηση

Την προηγούμενη Κυριακή πραγματοποιήθηκε ο πρώτος γύρος των δημοτικών εκλογών στην Γαλλία. Το κυβερνόν κόμμα του Γάλλου προέδρου υπέστη ήττα λαμβάνοντας 45% των ψήφων έναντι 47% του Σοσιαλιστικού Κόμματος το οποίο σημείωσε άνοδο. Αν και δεν ήταν τόσο δυσμενές όσο αναμενόταν, το αποτέλεσμα των εκλογών αποτελεί ξεκάθαρο μήνυμα δυσαρέσκειας για τις πολιτικές του Σαρκοζί.

Ήταν μόλις τον προηγούμενο Μάιο όταν ο Ν. Σαρκοζί αναλάμβανε την προεδρία της Γαλλίας. Εκείνη την περίοδο όλα έδειχναν πολύ διαφορετικά. Ο ίδιος εμφανιζόταν εξαιρετικά δημοφιλής σε όλες τις μετρήσεις της κοινής γνώμης ενώ η Αριστερά ήταν σε μεγάλο βαθμό αποδυναμωμένη (είχε λάβει μόλις το 35%). Η τότε προεκλογική περίοδος είχε χαρακτηριστεί από την ποιοτική ιδεολογική εκστρατεία από την πλευρά του Σαρκοζί ο οποίος εμφανιζόταν ως ο εγγυητής μιας νέας μεγάλης πολιτικής, βασισμένης σε ένα συντηρητικό πρόγραμμα. Όχι μόνο είχε πείσει ότι αποτελούσε την καλύτερη επιλογή για την επίλυση των οικονομικών προβλημάτων της χώρας αλλά το κυριότερο, φαινόταν ως ο καταλληλότερος για την αποκατάσταση του αισθήματος ασφαλείας το οποίο έχουν απολέσει οι Γάλλοι πολίτες εδώ και χρόνια. Είναι πλέον γεγονός, όπως είχα γράψει και σε προηγούμενο σχόλιο μου, ότι η ασφάλεια σε συνδυασμό με την λαθρομετανάστευση αποτελούν τις νέες βαριές μεταβλητές στις εκλογικές αναμετρήσεις σχεδόν σε όλη την Ευρώπη. Οι κρυστάλλινεs θέσεις του Σαρκοζί οδήγησαν τελικά τον γαλλικό λαό να προσέλθει μαζικά στις κάλπες μετά από πολλά χρόνια επιβραβεύοντας τον. Ο "Σαρκό" κινητοποίησε κυρίως συντηρητικούς ψηφοφόρους που απείχαν συνήθως από τις εκλογές όντας απογοητευμένοι από τους πολιτικούς που δεν είχαν να προσφέρουν λύσεις και κυρίως όραμα για το μέλλον της χώρας. Άλλωστε το όραμα αποτελεί ένα βασικό κίνητρο για τους συντηρητικούς οι οποίοι αποτελούν το πλέον δυσκίνητο κομμάτι του εκλογικού σώματος στις περισσότερες χώρες της Δύσεως.
Τα σημάδια της νέας προεδρίας ήταν αποκαρδιωτικά. Ο Σαρκοζί αποφάσισε να εγκαταλείψει το συντηρητικό πρόγραμμα στο οποίο βασίστηκε η μεγάλη του νίκη και μετατοπίστηκε αριστερότερα δίνοντας κυβερνητικά πόστα σε σημαίνοντα στελέχη του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Όσο και αν αυτή η ενέργεια θα μπορούσε να γίνει κατανοητή ως προσπάθεια δημιουργίας συγκρούσεων εντός του PS, ο αριθμός των στελεχών που χρησιμοποιήθηκαν είναι ενδεικτικός του γεγονότος ότι αποτελεί τακτική επιλογή του Γάλλου προέδρου η οποία όμως τον ζημιώνει πολιτικά και έχει προκαλέσει αντιδράσεις στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος. Από την άλλη η υπερπροβολή της ιδιωτικής ζωής του Σαρκοζί σίγουρα προκάλεσε φθορά στη δημόσια εικόνα του. Οι Γάλλοι περίμεναν από τον πρόεδρο τους να αφιερώνει περισσότερο μέρος της ενέργειας του στα προβλήματα της χώρας και όχι σε ερωτικές περιπέτειες. Πάντως δεν είναι ο τρόπος ζωής που θα ταίριαζε σε ένα συντηρητικό ηγέτη. Έχει δε ιδιαίτερο ενδιαφέρον το ότι η Κάρλα Μπρούνι, τωρινή σύζυγος του Σαρκοζί, έχει δηλώσει ότι αντιπαθεί γενικά τους Γάλλους και είναι αριστερών πεποιθήσεων. Όσο για το θέμα της ασφάλειας, που έδωσε ώθηση προεκλογικά στο Σαρκοζί, ουσιαστικά δεν υπάρχει καλυτέρευση. Έχει υποστηριχθεί από κάποιους αναλυτές ότι αυτή η πτώση των ποσοστών οφείλεται σε οικονομικούς λόγους. Αυτή δεν είναι όμως ούτε καν η μισή αλήθεια. Απλά οι καθαρές προεκλογικές θέσεις, όπως στην περίπτωση της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, νοθεύτηκαν μετεκλογικά. Πέρα από αυτό, την περίοδο των μεγάλων απεργιών στη Γαλλία όλες οι δημοσκοπήσεις εμφάνιζαν το γαλλικό λαό να είναι υπέρ του Σαρκοζί. Τελικά ο τελευταίος κατάφερε μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο να ρίξει τη δημοτικότητα του στο 38% με 40%. Την ίδια στιγμή ο πρωθυπουργός Φ. Φιγιόν βελτιώνει συνεχώς τα ποσοστά του.

Έτσι την προηγούμενη Κυριακή φθάσαμε στην δεύτερη προειδοποίηση προς τον Σαρκοζί. Την ονομάζω δεύτερη γιατί η πρώτη στάλθηκε κατά τον δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου, τότε που όλοι περίμεναν την συντριβή του Σοσιαλιστικού Κόμματος η οποία ποτέ δεν ήρθε. Ήταν κάτι το φυσικό αφού τα πρώτα μηνύματα από τον νέο ένοικο του Μεγάρου των Ηλυσίων ήταν αποθαρρυντικά (ήδη σοσιαλιστές είχαν καταλάβει κυβερνητικές θέσεις). Ο Σαρκοζί ανήλθε στην εξουσία έχοντας δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες. Μέχρι τώρα φαίνεται ανήμπορος να ανταποκριθεί αλλά και να μην το θέλει ταυτόχρονα. Γι’ αυτό και αν συνεχίσει την ίδια πορεία κινδυνεύει να καταλήξει σε εκλογική πανωλεθρία στις επόμενες προεδρικές εκλογές. Το χειρότερο όλων όμως είναι πως θα έχει δημιουργήσει ένα κακό προηγούμενο για την κεντροδεξιά τόσο στη Γαλλία όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Τέλος στην προδοσία και στην ασχήμια.

του Μίκη Θεοδωράκη

Ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα των αμερικανικών εκλογών, δηλαδή ανεξάρτητα από το ποιος θα είναι ο μελλοντικός πρόεδρος, η κολοσσιαία πολεμική μηχανή έχει ήδη μπει μπροστά με στόχο την εξόντωση όλων όσων θεωρεί εχθρούς της ακόμα και αυτών όπως η Ελλάδα που δεν υπακούνε τυφλά της εντολές της. Ιράν, Κορέα, Αραβικός κόσμος νέοι υποτελείς και φυσικά άμεσα η Ρωσία και στο βάθος η Κίνα. Μετά θα έρθει η σειρά των "ατάκτων" της Νότιας Αμερικής, ένας νέος θανάσιμος κίνδυνος πολυπρόσωπος, πολυπλόκαμος σαν χταπόδι κάνει αργά αλλά σταθερά την εμφάνισή του στο προσκήνιο της παγκόσμιας ιστορίας.

Σημερινός στόχος είναι τα Βαλκάνια, με κύριο σύμμαχο την "Μεγάλη Αλβανία" ξεκινώντας από το Κόσοβο με συνεργάτες τους υπεύθυνους για μαζικές δολοφονίες UCK.

Και σα να μην έφταναν όλα αυτά, γεγονός πρωτοφανές για την χώρα μας, μερικοί "επιστήμονες" επέλεξαν το αμφιθέατρο του Παντείου Πανεπιστημίου για να αναπτύξουν δημόσια υποστήριξή τους σε ένα βασικό αίτημα της "Μεγάλης Αλβανίας" την κατάκτηση της Ηπείρου έως την Πρέβεζα με την δικαιολογία ότι ανήκει στην Αλβανική Τσαμουριά απ' όπου τους έδιωξαν με εγκληματικές πράξεις οι Έλληνες. Ασφαλώς πρόκειται για οργανωμένη προβοκάτσια των ΗΠΑ ώστε να μελετηθούν οι δικές μας αντιδράσεις και να προπαρασκευαστεί ψυχολογικά η εδαφική επέκταση της Αλβανίας μετά το Κόσοβο και σε ένα μεγάλο τμήμα των αλβανόφωνων περιοχών των Σκοπίων και ακολούθως και σε δικά μας εδάφη.

Από την άλλη μεριά η σύμπλευση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ στο Κόσοβο που έσπευσε πρώτη αυτή να το αναγνωρίσει προετοιμάζει το έδαφος για πονηρά σχέδια σε βάρος της χώρας μας, με βάση όχι μόνο το Αιγαίο και την Κύπρο αλλά και την Μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη που ακολουθώντας το παράδειγμα του Κοσόβου μπορεί να διεκδικήσει τη δική της ανεξαρτησία.

Η ηγεσία των Σκοπίων φαίνεται να γνωρίζει από πρώτο χέρι τα σχέδια των ΗΠΑ και γι' αυτό δείχνει αυτή την αλαζονική αδιαλλαξία. Και πράγματι σε αυτή τη φάση συμπορεύονται με την πολιτική που εκθέσαμε. Όμως, τι θα κάνουν όταν ξεκινήσει η επόμενη φάση της φιλοαλβανικής τακτικής οπότε το κρατίδιό τους θα κοπεί στη μέση; Γιατί θα πρέπει να γνωρίζουν τόσο αυτοί όσο και οι ΗΠΑ ότι μπορούν να αυτοαποκαλούνται Μακεδόνες όμως φυλετικά είναι Σλάβοι και ως εκ τούτου κατατάσσονται ουσιαστικά στη χωρία των εχθρών των ΗΠΑ μαζί με τη Ρωσία τη Σερβία αλλά και την Βουλγαρία που και αυτή δεν πρέπει να έχει αυταπάτες.

Έτσι γυρίζοντας σε 'μας τους Έλληνες θα πρέπει να δούμε ότι η κατάσταση όντως εξελίσσεται όπως εξελίσσεται και είναι παραπάνω από τραγική. Δεδομένου ότι οι Αμερικανοί δεν πείθονται πια από τις όσες υποκλίσεις και αν κάνουν απέναντί τους οι ποικιλόμορφες αμερικανόφιλες ηγεσίες και αυτό γιατί φοβούνται και μισούν το λαό μας για τον οποίο είναι βέβαιοι ότι στη μεγάλη του πλειοψηφία απορρίπτει τα φιλοπόλεμα σχέδιά τους και γι' αυτό θέλει να μας τιμωρήσει με κάθε τρόπο. Εκτός και αν αποφασίσουμε όλοι μαζί να γονατίσουμε και να φιλήσουμε τα πόδια τους παίρνοντας όρκους ότι από εδώ και στο εξής θα ήμαστε καλά παιδιά και πειθήνια όργανα στην όποια πολιτική τους, όμως αφού το παιχνίδι είναι έτσι και αλλιώς για εμάς χαμένο τότε ας πέσουμε με το κεφάλι ψηλά.

Ας μην περιμένουμε βοήθεια από πουθενά ούτε έχουμε συμμάχους. Είμαστε εμείς και εμείς.

Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να είμαστε τουλάχιστον ωραίοι, περήφανοι και γιατί όχι χαρούμενοι αφού θα έχουμε πάρει τη μεγάλη απόφαση να γίνουμε όλοι μας μια γροθιά ενωμένοι μπροστά στην προδοσία και την ασχήμια που χτυπάει την πόρτα μας, γιατί είναι προδοσία η αναγνώριση του Κοσόβου χωρίς την έγκριση της Διεθνούς Κοινότητας του ΟΗΕ δηλαδή μιας επαρχίας που από αιώνες αποτελεί τμήμα της Σερβίας, και τι θα νοιώθαμε εμείς αν μεθαύριο έπαιρναν με το έτσι θέλω την μισή Κύπρο, τη Θράκη ή την Ήπειρο.

Όπως είναι ασχήμια να ανεχόμαστε να μας περιφρονούν και να μας υβρίζουν οχυρωμένοι κάτω από τα σκέλια των Αμερικανών οι Σκοπιανοί και εμείς να τους παρακαλάμε και να ζητάμε μεσολάβηση των Αμερικανών χάνοντας κάθε μέρα πιο πολύ την αξιοπρέπειά μας και την υπερηφάνειά μας.

Ας κλείσουμε τα σύνορα ας σταματήσουμε τις διπλωματικές και οικονομικές μας σχέσεις και ας τους αφήσουμε να αυτοαποκαλούνται όπως θέλουν κοροϊδεύοντας τους εαυτούς τους.

Οφείλουμε να περάσουμε και από αυτή τη νέα δοκιμασία με το κεφάλι ψηλά. Μπορεί να υποφέρουμε, όμως το ζητούμενο για μας είναι να παραμείνουμε Έλληνες. Και θα παραμείνουμε Έλληνες.

Ας μην ξεχνάμε από πόσες σκληρές δοκιμασίες περάσαμε ως τώρα όμως στο τέλος πάντα βγήκαμε νικητές. Το ίδιο θα συμβεί και στο μέλλον.

Η Επιστολή αυτή απευθύνεται προς το κοινό, μέσω της σατιρικής, τηλεοπτικής εκπομπής του Λάκη Λαζόπουλου "Αλ Τσαντίρι News", την Τρίτη 26 Φεβρουαρίου 2008.

Επάγγελμα: Εκλογολάγνος!

Ένα από τα πιο γνωστά καρναβάλια της χώρας μας είναι αυτό της Πάτρας. Παρακολουθώντας κανείς το τελετουργικό, αμέσως μετά την τελετή λήξης των εκδηλώσεων κάθε χρόνο, ακούει τον παρουσιαστή να ενημερώνει το κοινό ότι το Καραβάλι της επόμενης χρονιάς έχει ήδη αρχίσει!! Οι προετοιμασίες για του χρόνου ξεκινάνε από την επόμενη μέρα και ολοκληρώνονται μετά από περίπου 12 μήνες... Συλλογιζόμενος τις συνήθειες των ΜΜΕ τα τελευταία χρόνια, διαπιστώνω πως αν αντικαθιστούσαμε τη λέξη “καρναβάλι” με τη λέξη “εκλογές” δεν θα παρατηρούσαμε μεγάλες αποκλίσεις από την πραγματικότητα.

Από το πρώτο κιόλας έτος της προηγούμενης κυβερνητικής θητείας θυμάμαι να έχει αρχίσει η εκλογολογία και οι διάφορες θεωρίες σχετικά με την διεξαγωγή των επόμενων εκλογών. Με λίγα λόγια, η εμπορικότητα των εκλογών είναι μεγάλος πειρασμός και η επιμήνυνση της εκλογικής περιόδου ακόμα μεγαλύτερος! Και μπορεί με το καρναβάλι να έχει την πλάκα του, αλλά δεν θα ήθελα σε καμία περίπτωση να γίνω μάρτυρας μιας εκλογικής περιόδου που θα αρχίζει αμέσως μετά το τέλος των εκλογών και θα διαρκεί περίπου 4 χρονια! Σύμφωνα με “έγκυρες δημοσιογραφικές πληροφορίες” ο πρωθυπουργός τα τελευταία 3 χρόνια θα έπρεπε να έχει κάνει πρόωρες εκλογές καμιά δεκαριά φορές, κάτι που παρουσιάζεται ως “κοινό μυστικό” και κάτι που έχει αποφασιστεί εδώ και καιρό... Φυσικά ως συνήθως το διάστημα περνάει, η πρόβλεψη ξεχνιέται και κανένας δεν αναφέρεται ξανά στο θέμα, γιατί εντωμεταξύ έχει προκύψει μια άλλη πιθανή ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών, η οποία θα μας απασχολήσει για άλλες τόσες εβδομάδες, μέχρι ο κύκλος να μας οδηγήσει κοντά στην λήξη της τετραετίας. Τελικά οι εκλογές πραγματοποιούνται και έρχονται να δικαιωθούν όλοι όσοι υποστήριζαν ότι από στιγμή σε στιγμή αυτό θα συμβεί...
Μπορεί το θέαμα να καθίσταται κωμικό, αλλά οι συνέπειες της διαρκούς εκλογολογίας είναι αρνητικότατες και η συντήρησή της αποβαίνει επιζήμια για την οικονομία της χώρας και των πολιτών. Αλήθεια, πόσοι από εμάς θα επιθυμούσαν ένας υπουργός να παραμερίζει τις αρμοδιότητές του για να ασχοληθεί με τον αριθμό των προσωπικών του ψήφων κάθε φορά που ακούγεται ένα εκλογοσενάριο; Κανένας υποψήφιος επενδυτής δεν θέλει να ασχολείται με μια χώρα χωρίς πολιτική σταθερότητα, κανένας εξωτερικός συνομιλητής δεν ανοίγει θέματα μακροπρόθεσμης ανάλυσης με μια κυβέρνηση που παρουσιάζεται υπ΄ ατμόν και τελικά κανένας δεν παίρνει στα σοβαρά ένα κόμμα που στόχος του δεν είναι να διοικήσει τη χώρα, αλλά να κερδίσει τις εκλογές. Δηλαδή οι εκλογές δεν αποτελούν πια το μέσο, αλλά τον τελικό προορισμό... Είναι σίγουρο ότι για την κατάσταση ευθύνεται και η εκάστοτε κυβέρνηση, που διαδίδει φήμες όποτε τις έχει ανάγκη. Ωστόσο αυτές συνήθως παρουσιάζονται ως εκτιμήσεις-προβλέψεις των διάφορων παραθυρο-συζητητών με αποτέλεσμα να λαμβάνουν μια μυστηριώδη διάσταση που ιντριγκάρει.
Αυτό το παιχνίδι των ατελείωτων συζητήσεων, των τακτικών δημοσκοπήσεων και των εξαντλητικών εκλογο-αναλύσεων μπορεί καμιά φορά να αποδεικνύεται διασκεδαστικό, αλλά αποπροσανατολίζει τις συνειδήσεις μας και αυξάνει τις ανασφάλειές μας. Ας περιορίσουμε την εκλογική περίοδο λοιπόν στον προβλεπόμενο ένα μήνα και ας φροντίσουμε το υπόλοιπο διάστημα να ασχολούμαστε με πιο ουσιαστικά προβλήματα, όπως είναι η διεξαγωγή του επόμενου καρναβαλιού...

Πολιτικό … κέρδος

Ας μιλήσουμε για πολιτικό κόστος. Μια φράση τόσο χρησιμοποιημένη στην Ελλάδα, που θα νόμιζε κανείς ότι δίπλα στο «πολιτικό», δεν ταιριάζει καμία άλλη λέξη.

Νόμοι του κράτους, συνταγματικές αλλαγές, αποφάσεις της κυβερνώσας παράταξης, πολιτικές της αντιπολίτευσης, συμπεριφορές βουλευτών, πολιτευτών, περιφερειαρχών, νομαρχών και δημαρχών, αλλά ακόμα και του τελευταίου κομματικού στελέχους, όλα καθορίζονται και υπαγορεύονται από το πολιτικό κόστος. Οι αρχές, η ευθιξία, τα οράματα, η λογική η ίδια, θυσιάζονται στο βωμό της εύκολης λύσης και της ήσσονος προσπάθειας. Κι αν στο επίπεδο του τελευταίου κομματικού στελέχους δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία – πάντως είναι ενδεικτικό της νοοτροπίας – σε επίπεδο Κυβέρνησης κάτι τέτοιο είναι απλά ανεπίτρεπτο.
Η λαϊκή ρήση «αν δεν σπάσεις αυγά ομελέτα δεν φτιάχνεις» μοιάζει να μην βρίσκεται στα βιβλία πολλών. Προτιμούν, να αφήσουν άλλους να φτιάξουν την ομελέτα και αυτοί απλά θα γευματίσουν.
Η «τέχνη του εφικτού» είναι πια «Η τέχνη του εύκολου».
Αναρωτιέται όμως κανείς: ποιος ορίζει τι είναι το πολιτικό κόστος; Οι πολιτικοί; Η πολική; Τα ΜΜΕ; Μήπως τελικά ο ίδιο ο λαός; Ποιος κρίνει τα πάντα σε μία δημοκρατία; Η απάντηση είναι αυτονόητη θα πει κανείς. Να που όμως πρακτικά δεν είναι. Ας παραθέουμε χάριν συζήτησης, ευφάνταστα σενάρια ελληνικής επιστημονικής φαντασίας:
Σενάριο 1ο: «Γνωστός άγνωστος» (ελληνικό ιδίωμα και αυτό) εισβάλλει σε Πανεπιστήμιο κάνοντας γυαλιά καρφιά αίθουσες, εξοπλισμό, συγγράμματα, ερευνητικές εργασίες. Το κράτος – δώστε του όποια μορφή εσείς θέλετε - εισέρχεται, τον συλλαμβάνει, πιθανότατα δια τις βίας αλλιώς θα μιλούσαμε για παράδοση, όλα τα ΜΜΕ καλύπτουν το γεγονός το οποίο προβάλλεται πανελλαδικά στις βραδινές ειδήσεις. Υπάρχει πολιτικό κόστος;
Σενάριο 2ο: «Γνωστός άγνωστος» (φίλος του πρώτου ίσως) έχει βγει στους δρόμους, έχοντας φυσικά από το σπίτι πάρει όλα τα απαραίτητα. Λεφτά, κλειδιά, γυαλιά, κινητό, σφυρί, καδρόνι και ξυραφάκια. Αφού συναντηθεί με τα φιλαράκια ξεκινούν όλοι μαζί την βόλτα τους. Σε λίγο αρχίζουν να σπάνε ότι βρίσκουν μπροστά τους. Από περιουσίες του κράτους, που «τους καταδυναστεύει», μέχρι περιουσίες ιδιωτών, καθημερινά και σκληρά εργαζόμενων. Φτάνουν μάλιστα να κάψουν το ίδιο το φυλάκιο στον μνημείο του αγνώστου στρατιώτη.
Το κράτος προστατεύοντας την δημόσια και ιδιωτική περιουσία ως οφείλει, πιάνει τον έναν από αυτούς, τον αφοπλίζει, του περιορίζει χέρια και πόδια με χειροπέδες και τον αφήνει μπρούμυτα στο έδαφος ίσως και χωρίς γρατζουνιά, για να τον συλλάβει μετά. Συνεχίζει με τον επόμενο. Όλα τα ΜΜΕ καλύπτουν το γεγονός το οποίο προβάλλεται πανελλαδικά στις βραδινές ειδήσεις. Υπάρχει πολιτικό κόστος;
Σενάριο 3ο: Εισαγγελική έρευνα εμπλέκει σε μεγάλα σκάνδαλα πολιτικούς των παρατάξεων της βουλής. Εκπροσώπους του λαού εκλεγμένους από αυτόν, στην θέση αυτή για να υπηρετήσουν την χώρα. Η Κυβέρνηση άμεσα κινεί τις διαδικασίες και οι υποθέσεις εκδικάζονται. Βρίσκονται οι ένοχοι! Βουλευτές κομμάτων κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Οι ποινές είναι βαριές και εκτελούνται κατά γράμμα και απαρέγκλιτα για όλους. Ξεσπάει σάλος. Όλα τα ΜΜΕ καλύπτουν το γεγονός το οποίο προβάλλεται πανελλαδικά για μέρες. Η χώρα πηγαίνει εσπευσμένα σε εθνικές εκλογές. Υπάρχει πολιτικό κόστος;

Μήπως ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για … πολιτικό κέρδος;

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στις 6 Μαΐου 2007 στην εφημερίδα Καθημερινή

Εκθεση–σοκ επιστημόνων για τα κινητά

του Γιάννη Ελαφρού

Ένα ευδιάκριτο σήμα κινδύνου εκπέμπει η επιστημονική κοινότητα για τις πιθανές βλαβερές συνέπειες στην υγεία από τη χρήση της κινητής τηλεφωνίας αλλά και των άλλων πηγών μη ιονίζουσας ακτινοβολίας. Και παράλληλα, επείγουσα έκκληση στις κυβερνήσεις και στους διεθνείς οργανισμούς να προχωρήσουν σε δραστική μείωση των ορίων εκπομπής ακτινοβολίας, απευθύνουν διακεκριμένοι επιστήμονες και ανεξάρτητοι ερευνητές από πολλές χώρες. Την ίδια ώρα, πάνω από δύο δισεκατομμύρια χρήστες κινητών τηλεφώνων σε όλο τον κόσμο (σε 3,3 δισεκατομμύρια υπολογίζονται οι εν ενεργεία συσκευές - στην Ελλάδα ξεπερνούν τα 15 εκατομμύρια οι συνδέσεις), συμμετέχουν σαν «πειραματόζωα» στο πιο μεγάλο πείραμα στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Βαθιά αίσθηση προκάλεσε η Εκθεση 2007, του BioInitiative Working Group, μιας επιστημονικής επιτροπής αποτελούμενης από διακεκριμένους επιστήμονες από τις ΗΠΑ, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, τη Βρετανία, τη Σουηδία, την Αυστρία και την Κίνα. Σε ένα αναλυτικό επιστημονικό ντοκουμέντο 600 σελίδων παρέχεται επιστημονική τεκμηρίωση, βασισμένη σε περισσότερες από 2.000 επιστημονικές μελέτες απ' όλο τον κόσμο, για το γεγονός «ότι υπάρχουν αρνητικές συνέπειες στην ανθρώπινη υγεία από την έκθεση σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, ακόμα και όταν αυτή είναι εκατοντάδες ή και χιλιάδες φορές κάτω από τα επίσημα όρια της Ευρώπης και των ΗΠΑ».
«Δεν είναι γνωστά όλα γύρω από τις επιπτώσεις της κινητής τηλεφωνίας και γενικότερα της μη ιονίζουσας ακτινοβολίας», τονίζει η Bionitiative Report. «Αυτό που είναι καθαρό είναι ότι τα σημερινά όρια προστασίας της δημόσιας υγείας είναι χιλιάδες φορές πιο επιεική από το αναγκαίο. Απαιτούνται αλλαγές».
«Το business as usual είναι απαράδεκτο», υπογραμμίζει ο δρ David Carpenter, διευθυντής του Ινστιτούτου Υγείας και Περιβάλλοντος του πανεπιστημίου του Ολμπανι, στη Νέα Υόρκη, και εκ των συντακτών της Εκθεσης. Στη Μεγάλη Βρετανία παραδόθηκε επίσημα το BioInitiative Report στον πρωθυπουργό, ενώ όλες οι κυβερνήσεις, τα Κοινοβούλια και οι επιστημονικοί οργανισμοί πρέπει να πάρουν θέση. «Δεν θεωρούμε ασφαλή τα ισχύοντα Ορια Αποδεκτής Εκθεσης, που θεσπίζονται κυρίως με βάση οικονομικά - πολιτικά κίνητρα και όχι όπως θα έπρεπε με επιστημονικά κριτήρια των πρόσφατων ερευνών», τονίζει στην «Κ» ο κ. Λουκάς Μαργαρίτης, καθηγητής Βιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο οποίος έχει πραγματοποιήσει έρευνα που δείχνει σοβαρές βιολογικές επιδράσεις των κινητών τηλεφώνων σε έντομα. Τα όρια που θέσπισε η Ελλάδα το 2006 για τις εκπομπές των κεραιών κινητής τηλεφωνίας είναι λίγο αυστηρότερα από εκείνα της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, αλλά «ευρίσκονται επάνω από τα αυστηρότερα όρια που ισχύουν σε άλλες χώρες, όπως για παράδειγμα της γειτονικής μας Ιταλίας και της Ρωσίας, όπου από την εποχή της Σοβιετικής Ενωσης έχουν μελετήσει έγκαιρα τις μη θερμικές επιπτώσεις της ακτινοβολίας. Απευθύνουμε έκκληση για μείωση των ορίων στα επίπεδα του Σάλτσμπουργκ (0,2 V/m-βολτ ανά μέτρο). Σήμερα, η μία χώρα μετά την άλλη τροποποιεί τα όρια προς τα κάτω. Το Βέλγιο αποφάσισε τον Φεβρουάριο του 2007 να θέσει άμεσα όριο τα 3 V/m, με στόχο το 0,6 V/m».

Το κείμενο δημοσιεύτηκε την Κυριακή 3 Φεβρουαρίου 2008 στην Καθημερινή

Αντίστοιχα θέματα:
Οι ακτινοβολίες αλλοιώνουν τον μεταβολισμό κυττάρων.
Ζούμε μέσα σε ένα ηλεκτρομαγνητικό νέφος...

Πρέπει το Ολοκαύτωμα να είναι μόνο εβραϊκό;

Του Zan Koen*

Πριν από λίγες μέρες η Ευρώπη (και φυσικά και η Ελλάδα) γιόρτασε την «Ημέρα Μνήμης Εβραίων Μαρτύρων του Ολοκαυτώματος», με τελετές, ομιλίες και καταθέσεις στεφάνων.
Και όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος γεννάται το ερώτημα αν η μέρα αυτή πρέπει να αφορά μόνο τους Εβραίους και όχι και τα άλλα θύματα που πέθαναν στα στρατόπεδα των ναζί, όπως Τσιγγάνοι, ομοφυλόφιλοι, αντιστασιακοί και ψυχικά ασθενείς.
Δεν υπάρχει αμφιβολία πως το 95% των θυμάτων του Ολοκαυτώματος ήταν Εβραίοι και πέθαναν μόνο και μόνο επειδή ήταν Εβραίοι. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που πολλοί Εβραίοι πιστεύουν πως το Ολοκαύτωμα είναι αποκλειστικά δική τους τραγωδία και ως εκ τούτου η Ημέρα Μνήμης τούς ανήκει.
Παρ’ όλα αυτά πιστεύω ότι το Ολοκαύτωμα, αυτό το τρομερό έγκλημα της ανθρωπότητας, δεν είναι θέμα αριθμών. Είναι θέμα τερατώδους νοοτροπίας. Δεν έχει σημασία αν πέθαναν περισσότεροι Εβραίοι ή Τσιγγάνοι κ.ά.
Το έγκλημα του Ολοκαυτώματος είναι ότι αθώοι άνθρωποι πήγαν στους θαλάμους αερίων μόνο και μόνο διότι είχαν την ατυχία να γεννηθούν με κάποια ιδιαιτερότητα που δεν άρεσε στους ναζί, όπως Εβραίοι, Τσιγγάνοι, ομοφυλόφιλοι, ψυχικά ασθενείς.
Με άλλα λόγια, τα «άλλα» θύματα, δηλαδή πλην των Εβραίων, σφαγιασθήκανε για τους ίδιους λόγους που σφαγιασθήκαμε και εμείς οι Εβραίοι.
Αυτό είναι που κάνει το Ολοκαύτωμα ιδιαίτερο και δεν υπάρχει, και ελπίζω να μην υπάρξει δεύτερο στην Ιστορία. Παρένθεση, όσοι ταυτίζουν το Ολοκαύτωμα με τα διαδραματιζόμενα στο Ισραήλ και τα κατεχόμενα εδάφη, ή αντιστόρητοι είναι ή βλάκες ή και τα δύο. Κλείνει η παρένθεση.
Προσωπικά πιστεύω πως η Ημέρα Μνήμης του Ολοκαυτώματος πρέπει να συμπεριλαμβάνει όλα τα θύματα των ναζί και όχι μόνο Εβραίους. Ναι μεν είχαμε τον μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων αλλά το Ολοκαύτωμα δεν είναι αριθμητική.
Αν ήταν στο χέρι μου η ημέρα μνήμης θα ήταν «Ημέρα Μνήμης Θυμάτων του Ολοκαυτώματος και Ρατσισμού».
Το Ολοκαύτωμα είναι ένα ρατσιστικό έγκλημα και ο ρατσισμός πρέπει να καταπολεμάται παντού και πάντα. Και όσο περισσότεροι ανήκουν στο κίνημα αυτό τόσο λιγότερες οι πιθανότητες να ξανασυμβεί κάτι παρόμοιο.
Ας θυμηθούμε τι είπε ο καθολικός ιερέας Νιμέγιερ: «Οταν έπιασαν τους Εβραίους δεν φώναξα διότι δεν ήμουν Εβραίος. Οταν έπιασαν τους κουμμουνιστές δεν φώναξα διότι δεν ήμουν κουμμουνιστής. Οταν έπιασαν εμένα φώναξα αλλά δεν υπήρχε κανείς να με ακούσει».

ΥΓ.: Και εγώ έχασα οικογένεια στο Ολοκαύτωμα, όπως τους παππούδες μου από την πλευρά του πατέρα μου, την αδελφή της μάνας μου, ενώ ο πατέρας μου ήταν διασωθείς «απόφοιτος» του Αουσβιτς. Αυτά για να μη νομιστεί ότι μιλάω επειδή η οικογένειά μου δεν θρήνησε θύματα.

*Ο κ. Ζαν Κοέν είναι δημοσιογράφος - ανταποκριτής της Ισραηλινής Ραδιοφωνίας.

Το κείμενο δημοσιεύτηκε την Παρασκευή 25 Ιανουαρίου 2008 στην Καθημερινή

Διδάκτωρ Φιλοσοφικής του Πανεπιστημίου Αθηνών ο αγωνιστής Μανώλης Γλέζος

Την Τετάρτη 23 Ιανουαρίου, ώρα 19.00, στη Μεγάλη Αίθουσα Τελετών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, θα αναγορευθεί επίτιμος διδάκτωρ του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών ο κ. Μανώλης Γλέζος, που 19χρονο παλικάρι, κατέβασε στις 30 Μαΐου 1941, μαζί με τον Απόστολο Σάντα τη γερμανική σημαία με τη σβάστικα από τον Ιερό Βράχο της Ακροπόλεως – πράξη ηρωική και συμβολική του κυρίαρχου πνεύματος για ελευθερία στην Κατοχή.

Δημοσιογράφος, με πτυχίο Οικονομικών, που ήταν σπάνιο στην εποχή του, υπεράσπισε τις αρχές και τα ιδεώδη του στον χώρο της πολιτικής ως βουλευτής Αθηνών της ΕΔΑ και από το 1981 βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, στη συνέχεια, ανεξάρτητος, ως εκπρόσωπος της ΕΔΑ, μετά ευρωβουλευτής και βουλευτής Β΄ Πειραιώς με το ΠΑΣΟΚ. Τον Ιανουάριο 1987 παραιτήθηκε από βουλευτής Πειραιώς και έγινε πρόεδρος κοινότητος Απειράνθου Νάξου, της ιδιαιτέρας του πατρίδας. Αυτόν τον υπέροχο, στη μορφή και στα «πιστεύω» του Ελληνα, θα τιμήσει το Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπως μας γνωστοποιεί η πρόσκληση του πρύτανη κ. Χρήστου Ν. Κίττα, ο οποίος και θα τον προσφωνήσει. Το έργο του τιμώμενου θα παρουσιάσει η καθηγήτρια Γλωσσολογίας του Τμήματος Φιλολογίας κ. Αμαλία Μόζερ. Θα επακολουθήσει η τιμητική τελετή με αναγόρευση του τιμωμένου.
Τα κείμενα του ψηφίσματος του Τμήματος, της αναγόρευσης και του Διδακτορικού Διπλώματος θα αναγνώσει ο πρόεδρος του Τμήματος Φιλολογίας καθηγητής κ. Ανδρέας Ι. Βοσκός, την περιένδυση με την τήβεννο της Σχολής θα κάνει η κοσμήτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής καθηγήτρια κ. Μαρίκα Μ. Θωμαδάκη. Η ωραία τελετή μιας οφειλόμενης τιμής κλείνει με την ομιλία του κ. Μανώλη Γλέζου, με θέμα «Γλώσσα και Πολιτική».