Η αμερικανική πολιτική στα Βαλκάνια

του Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου*

Η εμπλοκή των Αμερικανών στα Βαλκάνια, και επί του προκειμένου στο Κοσσυφοπέδιο και στα Σκόπια αποτελεί τμήμα μιας ευρύτερης γεωπολιτικής στρατηγικής που στοχεύει στον έλεγχο της Ευρασίας. Ο έλεγχος της ευρασιατικής μάζας, αποτελεί πάγιο γεωπολιτικό στόχο των ΗΠΑ για την επίτευξη του οποίου ενεπλάκησαν σε δύο παγκόσμιους πολέμους και σε έναν πεντηκονταετή Ψυχρό Πόλεμο.
Μετά τον ψυχρό Πόλεμο οι ΗΠΑ προσπαθούν να ελέγξουν την Ευρασία με την εδραίωση της παρουσίας τους και την αποτροπή της ανάδυσης κάποιας ανταγωνιστικής δύναμης (Γερμανία, Ενωμένη Ευρώπη, Ρωσία), η οποία θα ηγεμόνευε στη στρατηγικής σημασίας περιοχή. Η αμερικανική στρατηγική εκδιπλώνεται σε τρία περιφερειακά υποσυστήματα της Ευρασίας (Ανατολική Ευρώπη – Βαλκάνια – Κεντρική Ασία), στα οποία οι ΗΠΑ έσπευσαν να πληρώσουν το γεωπολιτικό κενό που δημιουργήθηκε από την αποχώρηση της Σοβιετικής Ένωσης. Η χαρτογραφική απεικόνιση της αμερικανικής παρουσίας στις τρεις αυτές περιφέρειες, προδίδει την de facto μετεξέλιξη του δόγματος της ανάσχεσης σε δόγμα «λανθάνουσας περικύκλωσης» της Ρωσίας, αλλά και τον περιορισμό της αυτονόμησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω της διατήρησης της αμυντικής εξάρτησης της Ευρώπης από την Ατλαντική Συμμαχία.
Στην Ευρώπη, η γιουγκοσλαβική κρίση και η αδυναμία των Ευρωπαίων να επιλύσουν την κρίση αυτή προσέφερε το ανέλπιστο πρόσχημα στους Αμερικανούς για να δικαιολογήσουν την ανανέωση της παρουσίας τους στην Ευρώπη μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και να διευρύνουν, τελικώς, αντί να διαλύσουν το ΝΑΤΟ, το οποίο με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης είχε εκπληρώσει τους σκοπούς για τους οποίους ιδρύθηκε.
Στην Κεντρική Ασία, μια σημαντική συνέπεια της κατάρρευσης της Σοβιετικής Ένωσης ήταν η αποδέσμευση σημαντικών πηγών ενέργειας από τον κυριαρχικό έλεγχο της Μόσχας. Ο έλεγχος των πηγών αυτών ενέργειας καθώς και των οδών που θα μεταφέρουν τους ενεργειακούς πόρους (κυρίως το πετρέλαιο) στη Δύση έχει πυροδοτήσει ένα νέο ανταγωνισμό ανάμεσα στη Δύση και τη Ρωσία.
Στα Βαλκάνια, η αμερικανική παρουσία καλύπτει ένα χώρο που παραδοσιακά ανήκε στη σφαίρα επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά και επιμέρους στόχους. Πρώτον, ανακόπτεται η γερμανική κάθοδος στα Βαλκάνια, η οποία είχε διαφανεί ως γεωπολιτικός στόχος της Γερμανίας με τον ρόλο της στην απόσχιση της Κροατίας και της Σλοβενίας από τη Γιουγκοσλαβία και την περαιτέρω επιρροή της στις χώρες αυτές. Ο δεύτερος επιμέρους στόχος αφορά στον έλεγχο των Βαλκανίων ως εναλλακτικής ενεργειακής πύλης της Δύσης.
Η εν γένει συμπεριφορά των ΗΠΑ στα Βαλκάνια σηματοδοτεί μια ουσιαστική αλλαγή στην άσκηση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Στο παρελθόν, η αμερικανική εξωτερική πολιτική διαμορφωνόταν με βάση την αρχή της θεωρίας του ρεαλισμού περί μη επέμβασης στις εσωτερικές υποθέσεις κυρίαρχων κρατών. Οι Αμερικανοί διέβησαν αυτό το Ρουβικώνα και, πλέον, με το πρόσχημα της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των εθνοτικών ομάδων επεμβαίνουν στα εσωτερικά των κρατών.
Η εξέλιξη αυτή είναι άκρως αποσταθεροποιητική, καθώς δίνει το κίνητρο σε εθνοτικές μειονότητες να ακολουθούν αδιάλλακτη και μαξιμαλιστική στρατηγική, προκειμένου να προκαλέσουν την επέμβαση της Δύσης για να επιτύχουν αποσχιστικούς στόχους.
Μια τέτοια πρακτική θα αποσταθεροποιήσει το διεθνές σύστημα, ενώ στα Βαλκάνια θα οδηγήσει στη δημιουργία «εθνικώς καθαρών» μικρών κρατών, τα οποία θα είναι πλήρως εξαρτημένα στο αμερικανικό άρμα, καθώς αλλιώς δεν θα μπορούν να επιβιώσουν (Αλβανία, Σκόπια, Κόσοβο). Μια άλλη αποσταθεροποιητική συνέπεια της αμερικανικής πολιτικής είναι η ανάδειξη του ΝΑΤΟ ως του κυρίαρχου εργαλείου επιβολής των αμερικανικών στόχων και η περαιτέρω περιθωριοποίηση του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών καθώς και η περιθωριοποίηση της αδύναμης πολιτικά Ευρωπαϊκής Ένωσης στο διεθνοπολιτικό επίπεδο, και ιδιαίτερα σε εξελίξεις που διαδραματίζονται στο άμεσο γεωπολιτικό της περιβάλλον.

*Ο κ. Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Γενικός Διευθυντής του Ιδρύματος Κωνσταντίνος Καραμανλής.

Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε την Πέμπτη 6 Μαρτίου 2008 στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

H Δεύτερη Προειδοποίηση

Την προηγούμενη Κυριακή πραγματοποιήθηκε ο πρώτος γύρος των δημοτικών εκλογών στην Γαλλία. Το κυβερνόν κόμμα του Γάλλου προέδρου υπέστη ήττα λαμβάνοντας 45% των ψήφων έναντι 47% του Σοσιαλιστικού Κόμματος το οποίο σημείωσε άνοδο. Αν και δεν ήταν τόσο δυσμενές όσο αναμενόταν, το αποτέλεσμα των εκλογών αποτελεί ξεκάθαρο μήνυμα δυσαρέσκειας για τις πολιτικές του Σαρκοζί.

Ήταν μόλις τον προηγούμενο Μάιο όταν ο Ν. Σαρκοζί αναλάμβανε την προεδρία της Γαλλίας. Εκείνη την περίοδο όλα έδειχναν πολύ διαφορετικά. Ο ίδιος εμφανιζόταν εξαιρετικά δημοφιλής σε όλες τις μετρήσεις της κοινής γνώμης ενώ η Αριστερά ήταν σε μεγάλο βαθμό αποδυναμωμένη (είχε λάβει μόλις το 35%). Η τότε προεκλογική περίοδος είχε χαρακτηριστεί από την ποιοτική ιδεολογική εκστρατεία από την πλευρά του Σαρκοζί ο οποίος εμφανιζόταν ως ο εγγυητής μιας νέας μεγάλης πολιτικής, βασισμένης σε ένα συντηρητικό πρόγραμμα. Όχι μόνο είχε πείσει ότι αποτελούσε την καλύτερη επιλογή για την επίλυση των οικονομικών προβλημάτων της χώρας αλλά το κυριότερο, φαινόταν ως ο καταλληλότερος για την αποκατάσταση του αισθήματος ασφαλείας το οποίο έχουν απολέσει οι Γάλλοι πολίτες εδώ και χρόνια. Είναι πλέον γεγονός, όπως είχα γράψει και σε προηγούμενο σχόλιο μου, ότι η ασφάλεια σε συνδυασμό με την λαθρομετανάστευση αποτελούν τις νέες βαριές μεταβλητές στις εκλογικές αναμετρήσεις σχεδόν σε όλη την Ευρώπη. Οι κρυστάλλινεs θέσεις του Σαρκοζί οδήγησαν τελικά τον γαλλικό λαό να προσέλθει μαζικά στις κάλπες μετά από πολλά χρόνια επιβραβεύοντας τον. Ο "Σαρκό" κινητοποίησε κυρίως συντηρητικούς ψηφοφόρους που απείχαν συνήθως από τις εκλογές όντας απογοητευμένοι από τους πολιτικούς που δεν είχαν να προσφέρουν λύσεις και κυρίως όραμα για το μέλλον της χώρας. Άλλωστε το όραμα αποτελεί ένα βασικό κίνητρο για τους συντηρητικούς οι οποίοι αποτελούν το πλέον δυσκίνητο κομμάτι του εκλογικού σώματος στις περισσότερες χώρες της Δύσεως.
Τα σημάδια της νέας προεδρίας ήταν αποκαρδιωτικά. Ο Σαρκοζί αποφάσισε να εγκαταλείψει το συντηρητικό πρόγραμμα στο οποίο βασίστηκε η μεγάλη του νίκη και μετατοπίστηκε αριστερότερα δίνοντας κυβερνητικά πόστα σε σημαίνοντα στελέχη του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Όσο και αν αυτή η ενέργεια θα μπορούσε να γίνει κατανοητή ως προσπάθεια δημιουργίας συγκρούσεων εντός του PS, ο αριθμός των στελεχών που χρησιμοποιήθηκαν είναι ενδεικτικός του γεγονότος ότι αποτελεί τακτική επιλογή του Γάλλου προέδρου η οποία όμως τον ζημιώνει πολιτικά και έχει προκαλέσει αντιδράσεις στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος. Από την άλλη η υπερπροβολή της ιδιωτικής ζωής του Σαρκοζί σίγουρα προκάλεσε φθορά στη δημόσια εικόνα του. Οι Γάλλοι περίμεναν από τον πρόεδρο τους να αφιερώνει περισσότερο μέρος της ενέργειας του στα προβλήματα της χώρας και όχι σε ερωτικές περιπέτειες. Πάντως δεν είναι ο τρόπος ζωής που θα ταίριαζε σε ένα συντηρητικό ηγέτη. Έχει δε ιδιαίτερο ενδιαφέρον το ότι η Κάρλα Μπρούνι, τωρινή σύζυγος του Σαρκοζί, έχει δηλώσει ότι αντιπαθεί γενικά τους Γάλλους και είναι αριστερών πεποιθήσεων. Όσο για το θέμα της ασφάλειας, που έδωσε ώθηση προεκλογικά στο Σαρκοζί, ουσιαστικά δεν υπάρχει καλυτέρευση. Έχει υποστηριχθεί από κάποιους αναλυτές ότι αυτή η πτώση των ποσοστών οφείλεται σε οικονομικούς λόγους. Αυτή δεν είναι όμως ούτε καν η μισή αλήθεια. Απλά οι καθαρές προεκλογικές θέσεις, όπως στην περίπτωση της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, νοθεύτηκαν μετεκλογικά. Πέρα από αυτό, την περίοδο των μεγάλων απεργιών στη Γαλλία όλες οι δημοσκοπήσεις εμφάνιζαν το γαλλικό λαό να είναι υπέρ του Σαρκοζί. Τελικά ο τελευταίος κατάφερε μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο να ρίξει τη δημοτικότητα του στο 38% με 40%. Την ίδια στιγμή ο πρωθυπουργός Φ. Φιγιόν βελτιώνει συνεχώς τα ποσοστά του.

Έτσι την προηγούμενη Κυριακή φθάσαμε στην δεύτερη προειδοποίηση προς τον Σαρκοζί. Την ονομάζω δεύτερη γιατί η πρώτη στάλθηκε κατά τον δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου, τότε που όλοι περίμεναν την συντριβή του Σοσιαλιστικού Κόμματος η οποία ποτέ δεν ήρθε. Ήταν κάτι το φυσικό αφού τα πρώτα μηνύματα από τον νέο ένοικο του Μεγάρου των Ηλυσίων ήταν αποθαρρυντικά (ήδη σοσιαλιστές είχαν καταλάβει κυβερνητικές θέσεις). Ο Σαρκοζί ανήλθε στην εξουσία έχοντας δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες. Μέχρι τώρα φαίνεται ανήμπορος να ανταποκριθεί αλλά και να μην το θέλει ταυτόχρονα. Γι’ αυτό και αν συνεχίσει την ίδια πορεία κινδυνεύει να καταλήξει σε εκλογική πανωλεθρία στις επόμενες προεδρικές εκλογές. Το χειρότερο όλων όμως είναι πως θα έχει δημιουργήσει ένα κακό προηγούμενο για την κεντροδεξιά τόσο στη Γαλλία όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Τέλος στην προδοσία και στην ασχήμια.

του Μίκη Θεοδωράκη

Ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα των αμερικανικών εκλογών, δηλαδή ανεξάρτητα από το ποιος θα είναι ο μελλοντικός πρόεδρος, η κολοσσιαία πολεμική μηχανή έχει ήδη μπει μπροστά με στόχο την εξόντωση όλων όσων θεωρεί εχθρούς της ακόμα και αυτών όπως η Ελλάδα που δεν υπακούνε τυφλά της εντολές της. Ιράν, Κορέα, Αραβικός κόσμος νέοι υποτελείς και φυσικά άμεσα η Ρωσία και στο βάθος η Κίνα. Μετά θα έρθει η σειρά των "ατάκτων" της Νότιας Αμερικής, ένας νέος θανάσιμος κίνδυνος πολυπρόσωπος, πολυπλόκαμος σαν χταπόδι κάνει αργά αλλά σταθερά την εμφάνισή του στο προσκήνιο της παγκόσμιας ιστορίας.

Σημερινός στόχος είναι τα Βαλκάνια, με κύριο σύμμαχο την "Μεγάλη Αλβανία" ξεκινώντας από το Κόσοβο με συνεργάτες τους υπεύθυνους για μαζικές δολοφονίες UCK.

Και σα να μην έφταναν όλα αυτά, γεγονός πρωτοφανές για την χώρα μας, μερικοί "επιστήμονες" επέλεξαν το αμφιθέατρο του Παντείου Πανεπιστημίου για να αναπτύξουν δημόσια υποστήριξή τους σε ένα βασικό αίτημα της "Μεγάλης Αλβανίας" την κατάκτηση της Ηπείρου έως την Πρέβεζα με την δικαιολογία ότι ανήκει στην Αλβανική Τσαμουριά απ' όπου τους έδιωξαν με εγκληματικές πράξεις οι Έλληνες. Ασφαλώς πρόκειται για οργανωμένη προβοκάτσια των ΗΠΑ ώστε να μελετηθούν οι δικές μας αντιδράσεις και να προπαρασκευαστεί ψυχολογικά η εδαφική επέκταση της Αλβανίας μετά το Κόσοβο και σε ένα μεγάλο τμήμα των αλβανόφωνων περιοχών των Σκοπίων και ακολούθως και σε δικά μας εδάφη.

Από την άλλη μεριά η σύμπλευση της Τουρκίας με τις ΗΠΑ στο Κόσοβο που έσπευσε πρώτη αυτή να το αναγνωρίσει προετοιμάζει το έδαφος για πονηρά σχέδια σε βάρος της χώρας μας, με βάση όχι μόνο το Αιγαίο και την Κύπρο αλλά και την Μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη που ακολουθώντας το παράδειγμα του Κοσόβου μπορεί να διεκδικήσει τη δική της ανεξαρτησία.

Η ηγεσία των Σκοπίων φαίνεται να γνωρίζει από πρώτο χέρι τα σχέδια των ΗΠΑ και γι' αυτό δείχνει αυτή την αλαζονική αδιαλλαξία. Και πράγματι σε αυτή τη φάση συμπορεύονται με την πολιτική που εκθέσαμε. Όμως, τι θα κάνουν όταν ξεκινήσει η επόμενη φάση της φιλοαλβανικής τακτικής οπότε το κρατίδιό τους θα κοπεί στη μέση; Γιατί θα πρέπει να γνωρίζουν τόσο αυτοί όσο και οι ΗΠΑ ότι μπορούν να αυτοαποκαλούνται Μακεδόνες όμως φυλετικά είναι Σλάβοι και ως εκ τούτου κατατάσσονται ουσιαστικά στη χωρία των εχθρών των ΗΠΑ μαζί με τη Ρωσία τη Σερβία αλλά και την Βουλγαρία που και αυτή δεν πρέπει να έχει αυταπάτες.

Έτσι γυρίζοντας σε 'μας τους Έλληνες θα πρέπει να δούμε ότι η κατάσταση όντως εξελίσσεται όπως εξελίσσεται και είναι παραπάνω από τραγική. Δεδομένου ότι οι Αμερικανοί δεν πείθονται πια από τις όσες υποκλίσεις και αν κάνουν απέναντί τους οι ποικιλόμορφες αμερικανόφιλες ηγεσίες και αυτό γιατί φοβούνται και μισούν το λαό μας για τον οποίο είναι βέβαιοι ότι στη μεγάλη του πλειοψηφία απορρίπτει τα φιλοπόλεμα σχέδιά τους και γι' αυτό θέλει να μας τιμωρήσει με κάθε τρόπο. Εκτός και αν αποφασίσουμε όλοι μαζί να γονατίσουμε και να φιλήσουμε τα πόδια τους παίρνοντας όρκους ότι από εδώ και στο εξής θα ήμαστε καλά παιδιά και πειθήνια όργανα στην όποια πολιτική τους, όμως αφού το παιχνίδι είναι έτσι και αλλιώς για εμάς χαμένο τότε ας πέσουμε με το κεφάλι ψηλά.

Ας μην περιμένουμε βοήθεια από πουθενά ούτε έχουμε συμμάχους. Είμαστε εμείς και εμείς.

Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να είμαστε τουλάχιστον ωραίοι, περήφανοι και γιατί όχι χαρούμενοι αφού θα έχουμε πάρει τη μεγάλη απόφαση να γίνουμε όλοι μας μια γροθιά ενωμένοι μπροστά στην προδοσία και την ασχήμια που χτυπάει την πόρτα μας, γιατί είναι προδοσία η αναγνώριση του Κοσόβου χωρίς την έγκριση της Διεθνούς Κοινότητας του ΟΗΕ δηλαδή μιας επαρχίας που από αιώνες αποτελεί τμήμα της Σερβίας, και τι θα νοιώθαμε εμείς αν μεθαύριο έπαιρναν με το έτσι θέλω την μισή Κύπρο, τη Θράκη ή την Ήπειρο.

Όπως είναι ασχήμια να ανεχόμαστε να μας περιφρονούν και να μας υβρίζουν οχυρωμένοι κάτω από τα σκέλια των Αμερικανών οι Σκοπιανοί και εμείς να τους παρακαλάμε και να ζητάμε μεσολάβηση των Αμερικανών χάνοντας κάθε μέρα πιο πολύ την αξιοπρέπειά μας και την υπερηφάνειά μας.

Ας κλείσουμε τα σύνορα ας σταματήσουμε τις διπλωματικές και οικονομικές μας σχέσεις και ας τους αφήσουμε να αυτοαποκαλούνται όπως θέλουν κοροϊδεύοντας τους εαυτούς τους.

Οφείλουμε να περάσουμε και από αυτή τη νέα δοκιμασία με το κεφάλι ψηλά. Μπορεί να υποφέρουμε, όμως το ζητούμενο για μας είναι να παραμείνουμε Έλληνες. Και θα παραμείνουμε Έλληνες.

Ας μην ξεχνάμε από πόσες σκληρές δοκιμασίες περάσαμε ως τώρα όμως στο τέλος πάντα βγήκαμε νικητές. Το ίδιο θα συμβεί και στο μέλλον.

Η Επιστολή αυτή απευθύνεται προς το κοινό, μέσω της σατιρικής, τηλεοπτικής εκπομπής του Λάκη Λαζόπουλου "Αλ Τσαντίρι News", την Τρίτη 26 Φεβρουαρίου 2008.